Opus Gran
met Jeroen Henneman

1e druk 1982 (juni)
Amsterdam: De Harmonie

[genaaid gebrocheerd met flappen]
{290x209x7 mm | 349 g. | [1-7] 8-56 [57-60] p. | ISBN 90-616-9175-3}
* motto: 'Terre arable du songe! Qui parle de bâtir?' Saint-John Perse, Anabase
* bevat: 'Plaatsbepaling', 'De ontdekking', 'Eerste blik op de stad', 'Eenmaal aangekomen', 'Het observatorium', 'Zeer rijke getijden', 'Het feest', 'De hermafrodiet', 'De verduistering', 'De executie', 'Verslag van de uitgezonden bode?', 'Haar taal', 'Aandenken'
* colofon: Opus Gran, twaalf gedichten en een tekst van Harry Mulisch, ontstond in deze vorm tussen 1974 en 1977. De tekeningen van Jeroen Henneman op het voorplat en de schutbladen zijn gebaseerd op een plattegrond van Gran, die Mulisch van 1949 tot 1952 bijhield, en die in facsimile is afgedrukt op het achterplat. / Het citaat aldaar stamt uit: Harry Mulisch, De toekomst van gisteren, Amsterdam 1972, pag. 188. / De dertien tekeningen van Henneman in de tekst ontstonden rond de jaarwisseling 1981-82. Hij gebruikte hiervoor de Hardtmuth Koh-I-Noor negro 1, 2, 3 en 4-potloden. / De gedichten en de tekst werden in opdracht van Uitgeverij De Harmonie te Amsterdam gezet uit de Sabon. Het geheel werd gedrukt door Hooiberg te Epe. / De grafische verzorging was in handen van Leendert Stofbergen. // © Copyright Harry Mulisch en Jeroen Hennman, Amsterdam. // ISBN 9061691753 // Eerste druk juni 1982.
* tekst op achterplat: 'Sinds mijn prilste kinderjaren droom ik met tussenpozen van een stad. Ofschoon eigenlijk in de droom zelf niets konkreets er op duidt, is die stad vervuld van gelukzaligheid: de reusachtige zwarte gevels zelf, de wijde straten, het licht, het lawaai, de nacht, de beweging, het museum, alles is gelukzaligheid, nog geruime tijd na het ontwaken. Met geen mogelijkheid kan ik zeggen, waar het aan ligt; ik moet iets bedenken om het te omschrijven, - bij voorbeeld: de dood bestaat niet in die stad. Het kan haast niet anders of haar uiterste bron is een voorgeboortelijk besef, een herinnering aan mijn bestaan in de baarmoeder, - maar waarom had dat de vorm aangenomen van een stad? Stukje voor beetje ben ik er in de loop der jaren in geslaagd, een kaart van die stad aan te leggen; ik weet daar nu vrij goed de weg. Op een nacht ben ik zelfs haar naam te weten gekomen (maar die verzwijg ik nog).'
§ puntgaaf ex.
§ goed ex., gesigneerd met opdracht onder het colofon aan
Hans Gruijters (1931-2005), mede-oprichter van D66 en als lid van de Herenclub bevriend met de auteur: Voor Hans! / Harry M.. Daaronder tevens gesigneerd door Jeroen Henneman: Jeroen
¶ goed ex. (2x)

Opus Gran, 1e druk
1e druk

[2e] druk 1983 (november)
in: Egyptisch (1e druk, p. 5-22; nieuw zetsel)
* 'Het museum I-III' werd toegevoegd, geplaatst tussen 'De verduistering' en 'De executie'

[3e] druk 1985
in: Egyptisch (2e druk, p. 5-22; zetsel als [2e] druk)

[4e] druk 1987 (september)
in: De gedichten: 1974-1983 (1e druk, p. 187-206; nieuw zetsel)
* naast 'het museum I-III' is 'De grote brand' toegevoegd, tussen 'De executie' en 'Verslag van de uitgezonden bode?'

[5e] druk 1990
in: Henneman - Schetsen en tekeningen. Voorstudies voor Opus Gran
Amsterdam: De Beuk, Stichting voor literaire publicaties
* uitgegeven in drie varianten: gebonden in linnen romeins genummerd, gebonden in linnen arabisch genummerd en gebrocheerd
* De gedichten volgen de volgorde van de eerste druk. 'Het museum I-III' werd achteraan geplaatst. 'De grote brand' werd niet opgenomen.
* van de gebonden variant is een aantal ongenummerde exemplaren bekend zonder ets en zonder losse uitgave van 'Opus Gran'
* colofon: 'Henneman. Schetsen en tekeningen' door Jeroen Henneman verscheen in een ingenaaide editie van 450 exemplaren bij De Beuk, Stichting voor literaire publicaties te Amsterdam. In deze editie meegebonden is een afdruk van de definitieve tekeningen van Jeroen Henneman en de gedichten van Harry Mulisch uit het boek 'Opus Gran'. // Naast deze uitgave verscheen in cassette een genummerde en gesigneerde in linnen gebonden bibliofiele editie in 95 exemplaren, waaraan afzonderlijk een zeefdruk van 'Het museum' door Jeroen Henneman en een afdruk van de definitieve tekeningen van Jeroen Henneman en de gedichten van Harry Mulisch uit het boek 'Opus Gran' werden toegevoegd. // Idee, produktontwikkeling en -coöordinatie Simons & Partners bv, Art & Media Producers & Consultants te Amsterdam. // De tekst werd gezet op DTP bij Simons & Partners uit de Bodoni corps 12. Het binnenwerk werd gedrukt op 90 grams houtvrij Romandruk R.D. 0,20. De lithografie werd verzorgd door Park Press te Naarden, de druk door De Kroon te IJsselstein, het bindwerk door Van Wijk te Utrecht.
* tekst op achterplat: 'Voor de tekeningen die Jeroen Hennman maakte bij de gedichtencyclus Gran van Harry Mulisch, gebruikte hij de Hardtmuth Koh-I-Noor negro 1, 2, 3 en 4 potloden. In 'Schetsen en tekeningen' kunnen we kennis nemen van het ruwe materiaal waarmee hij aan het werk is gegaan. In een dummy - een boek met onbedrukte pagina's - van Mulisch' 'De compositie van de wereld' namelijk heeft hij bijna alle schetsen voor Opus Gran gemaakt. Zo bestaat er al jaren naast de gedrukte uitgave een schaduw-boek van Gran, Gran-in-wording. Geen kunst maar een kunstenaarsboek, een kijkje in de keuken bij de bereiding van de tekeningen. // Nu heb ik een zwak voor kunstenaarsboeken omdat ze méér bieden dan de receptuur van het uiteindelijke gerecht. Ze laten allerlei zijpaden zien die de kunstenaar heeft bewandeld, gekke invallen, figuurtjes in de kantlijn, houterige probeersels, gekras. Het leuke aan zo'n boek is juist, dat er van alles in te vinden is dat nooit het uiteindelijke kunstwerkt haalt, omdat het niet serieus genoeg is, of bekend is in de stijl. Een kunstenaars-boek is dus iets intiems, alsof we heel even onder andermans schedeldak mogen kijken. Hoe werkt het brein van Henneman, hoe gaat hij te werk als niemand kijkt?' // Aldus drs. Renée Steenbergen, kunstrecensente van NRC/Handelsblad en tevens enthousiast verzamelaarster van kunstenaarsboeken. // Omdat Henneman de ongeveer 600 voorstudies van zijn werk voor Opus Gran in één schetsboek maakte, ontstond een uniek document dat een beeldend overzicht geeft van alle creatieve stadia die de tekeningen doormaakten. Zelden wordt het wordingsproces van het werk van een kunstenaar zò boeiend in beeld gebracht!

[genaaid gebonden in bordeauxrood linnen met zilverbelettering op voorplat, in linnen cassette / genaaid gebrocheerd; nieuw zetsel]
{15 ex. | 949 g. | ISBN 90-6975-159-3}
* 'Opus Gran' is opgenomen als losse, gebrocheerde uitgave met witte blanco omslag
* romeins genummerd van I t/m XV
* met een meegenummerde losse zeefdruk van de kunstenaar van 'Het museum'
§ puntgaaf ex. (V/XV), gesigneerd met opdracht aan uitgever Wim Simons:
Voor Wim van Jeroen, met daaronder een tekening door de kunstenaar van een boomstam met daarop gekerfd W -> J, waarbij een boek verwerkt is in de 'liefdespijl'
Opus Gran, [5e] druk genaaid gebrocheerd
[5e] druk genaaid gebrocheerd

Opus Gran, [5e] druk in linnen en romeins genummerd
[5e] druk in linnen
en romeins genummerd

[genaaid gebonden in bordeauxrood linnen met zilverbelettering op voorplat, in linnen cassette / genaaid gebrocheerd; nieuw zetsel]
{95 ex. | 257x181x42 mm | 949 g. | ISBN 90-6975-159-3}
* 'Opus Gran' is opgenomen als losse, gebrocheerde uitgave met witte blanco omslag
* arabisch genummerd van 1 t/m 95
* met een meegenummerde losse zeefdruk van de kunstenaar van 'Het museum'
* een aantal ongenummerde exemplaren is bekend zonder ets en zonder losse uitgave van 'Opus Gran'
§ nieuw ex. (nr. 68/95)
¶ nieuw ex. (nr. 12/95)
Opus Gran, [5e] druk genaaid gebrocheerd
[5e] druk genaaid gebrocheerd

Opus Gran, [5e] druk in linnen en arabisch genummerd
[5e] druk in linnen
en arabisch genummerd

[genaaid gebrocheerd; nieuw zetsel]
{450 ex. | 240x170x29 mm| 648 g. | ISBN 90-6975-161-5}
* 'Opus Gran' is achterin het boek opgenomen, na de schetsen
§ puntgaaf ex.
§ goed ex.
¶ puntgaaf ex.
Opus Gran, [5e] druk gebrocheerd
[5e] druk gebrocheerd